Navigatie overslaan MENU

"In Nederland hebben we alles.
Het contrast met Oekraïne
is groot”

Geplaatst op 25-08-2021 in Nieuws.

De twee meiden trokken op Schiphol gelijk naar elkaar toe. In Oekraïne werd hun vriendschap verdiept en nu spreken ze nog steeds regelmatig af. Lydia van Manen (21) uit Elspeet en Carola Juffer (19) uit Barneveld leerden elkaar kennen tijdens een jongerenreis, georganiseerd door Stichting Kom over en help. „Ik zou het zo weer over doen,” vertelt Lydia enthousiast.

Ook al hebben de twee elkaar al even niet meer gezien, ze hoeven geen moeite te doen om het gesprek op te pakken. „Neem jij het woord of ik, Lydia?” „Begin jij maar, dan vul ik aan,” reageert deze.

Een documentje met een verslag van de reis staat open op Lydia’s laptop. Samen diepen de twee herinneringen op aan de reis die plaatsvond in 2019. „Het mooie aan zo’n reis is dat je alles samen hebt meegemaakt,” merkt Lydia op. „Je weet gelijk waar de ander het over heeft.”

Openbaar gebed

Tijdens de Xperiencereis, een jongerenreis georganiseerd door de Stichting Kom over en help, reisden tien jongeren af naar Oekraïne. Daar bezocht de groep onder andere georganiseerde kinder- en gehandicaptenkampen en kerken waar de stichting steun aan verleent. „De verschillen met de kerken hier in Nederland waren groot,” vertelt Lydia. „Op zondagavond bezochten we een dienst bij een soort Amish-gemeenschap. De mensen kwamen nog net niet met paard en wagen naar de kerk. De vrouwen droegen hoofddoekjes en we gingen tijdens de dienst met z’n allen op de knieën. Verschillende mensen gingen in gebed om hun zonden te belijden.” „Ja, dat was heel bijzonder,” merkt Carola op. „Bij ons zou het heel raar zijn als je in het openbaar voor jezelf gaat bidden, maar daar was het echt: hier een vrouw, dan daar weer een man. Je had geen idee wanneer het zou stoppen.”

„Tijdens de kerkdienst beleden verschillende mensen hardop in gebed hun zonden”

Volkslied

Verschillen zagen de meiden ook in de rol van christenen in het dagelijkse leven. Lydia: „Iemand uit onze groep vertelde dat ze leerde voor politieagent. Daar reageerden de Oekraïners heel verbaasd op. Als christen ga je daar echt niet bij de politie, omdat dat één corrupte boel is in Oekraïne.” Carola: „De Oekraïense jongeren waren ook helemaal verbaasd toen wij zondagavond ons volkslied voor hen zongen. In Oekraïne kun je als christen niet achter de inhoud van het volkslied staan en neem je die woorden echt niet in de mond.” Ze is even stil. „Dan besef je: Wat is Nederland een vrij land. Dat we in ons volkslied zelfs de Naam van God mogen gebruiken.”

Geen rolstoel

De rijkdom in Nederland staat in schril contrast met de armoede in Oekraïne, merkten de meiden. Lydia: „Ik had altijd een beeld van Oekraïne met armoede in de koude winters. Maar ik ben er inmiddels achter dat de armoede er altijd is, zomer en winter.”

„Toch leven de mensen daar helemaal niet met de gedachte dat ze arm zijn, hè,” reageert Carola. „Wij hebben de neiging naar hen te kijken met de gedachte: wat is het armoedig hier. Hoe zou je hier kunnen leven? Maar de mensen daar doen dat gewoon.”
Lydia wijst op haar verslag: „Weet je nog, die dag dat we langsgingen bij gezinnetjes in de arme wijken? Dat was best wel aangrijpend, hè?” Haar vriendin knikt en vertelt: „Op een gegeven moment kwamen we bij een heel klein huisje, waarvoor we eerst vijf trappen op moesten. In het huisje leefde een oude vrouw, met haar dochter en twee kleinkinderen. Haar dochter was volledig verlamd, maar doordat ze niet in een goed bed lag, was ze ook nog eens helemaal krom gegroeid. De oude vrouw was helemaal blij dat we kwamen en gaf ons gelijk te eten.”

Carola zwijgt even. „En toen kwam het verhaal. Het mensje vertelde dat ze dag in dag uit hier voor haar dochter en kleinkinderen zorgde. Heel af en toe nam ze haar dochter mee naar buiten. Dan droegen mannen uit de kerk haar in een buggy van de vijf trappen af.
Een lift was er niet. Een rolstoel ook niet. Op zo’n moment gaat er veel door je heen. Wat bij ons zo vanzelfsprekend is – een rolstoel of een lift – dat kennen zij daar niet. Ze leven totaal afhankelijk van’ de middelen die ze krijgen.”

„Ik had altijd een beeld van Oekraïne met armoede in de koude winters. Maar ik ben er inmiddels achter dat de armoede er altijd is”

Levenstaak

De afhankelijkheid zag Carola ook terug tijdens de kampen die georganiseerd werden voor gehandicapten en hun ouders. „De ouders die we daar spraken, vonden het heel bijzonder om te horen dat ik in de gehandicaptenzorg werk. ‘Een dagopvang?’ reageerden ze dan. ‘Dat horen ouders toch zelf te doen?’ De ouders weten niet beter of ze moeten zelf voor hun gehandicapte kind zorgen. Geld voor gehandicaptenzorg is er niet vanuit de overheid. De zorg voor hun kind zien ze daarom echt als hun levenstaak.” Zulke gesprekken met de Oekraïners vergeten de meiden niet snel meer. Hoewel het communiceren niet altijd even soepel liep. „We hadden wel een voorganger uit Oekraïne die samen met zijn zoon de hele week meereisde en alles voor ons vertaalde. Maar als je zelf met handen en voeten een gesprek wilde aanknopen, ging dat moeilijk. Het Engels van de Oekraïners is nog veel minder dan het onze. Soms moest je een gesprek gewoon afbreken, omdat je elkaar niet begreep.”

Afhankelijkheid

Toch bestaat er voor de meiden geen twijfel of ze de reis nog een keer zouden willen maken. Lydia: „Het is gewoon een ontzettend verrijkende ervaring. We hebben het in de groep heel gezellig met elkaar gehad, maar we hebben ook tijd gehad voor serieuze gesprekken. In Oekraïne vielen op den duur onze kerkverbanden echt weg. De kerk is daar één en het gaat daar alleen over het geloof in God.” Carola: „Ik weet nog dat we tegen elkaar zeiden: de mensen geloven hier op een andere manier. Het zit minder in uiterlijke dingen.”
Lydia: „Je zag er natuurlijk ook wel verschillen. Maar toch, het stond bij hen niet op de eerste plaats. Ze leven veel meer in afhankelijkheid.” De meiden ervoeren allebei dat ze echt even stilgezet werden door de reis. Carola: „Ik moest de mensen loslaten toen we weggingen. In Nederland hebben we alles weer. Dat lijkt zo vanzelfsprekend. Het contrast met Oekraïne is groot.” Haar vriendin is het roerend met haar eens. „Ik weet nog dat ik dacht toen we weggingen: Hier ga ik echt nog een keer heen.”

Dit artikel heeft in de Gezinsgids gestaan. Foto: Foto van Roos

Oekraïne, een door oorlog verscheurd land