Geplaatst op 05-11-2020 in Nieuws.
Werken bij een ‘goed doel’ lijkt eenvoudig. Aan de ene kant zijn er projecten gericht op mensen die dringend hulp nodig hebben. Aan de andere kant zijn er particulieren, kerken, scholen en bedrijven die je kunt vragen om een donatie. Cirkeltje rond zou je zeggen… Toch is ons werk iets ingewikkelder dan het lijkt. Dat laten de bijdragen van Siebrand Wierda (RD 23-09-2020) en Jaap van der Spek (30-09-2020) ook zien: hulpverlenen is moeilijk!
Aan hun bijdrages wil ik nog een element toevoegen: zelfredzaamheid. Volgens mij moet bijna alle hulpverlening, ook noodhulp, bijdragen aan zelfredzaamheid van mensen. Hiermee bedoel ik geen egocentrisch gedrag, maar dat mensen met behulp van een sociaal netwerk, hun leven betekenis en vervulling geven. Om dat te realiseren is ontwikkeling nodig, gericht op allerlei aspecten van het mens-zijn.
Ik noem een voorbeeld, afkomstig van één van de partnerorganisaties van Kom over en help. Deze organisatie helpt kwetsbare ouderen in Moldavië. Lokale hulpverleners zijn zich ervan bewust, dat er altijd een groep mensen blijft die aangewezen is op hulp van anderen. Daarom brengen ze brood en soep bij ouderen thuis. Tegelijk proberen ze contacten op te bouwen en de ouderen te betrekken in hun sociale centrum. Daar kunnen ze meedoen aan workshops over gezond leven en andere relevante thema’s. Het effect: ouderen komen uit hun isolement en vervallen minder snel in bijvoorbeeld een alcoholverslaving.
Tegelijk is de betreffende partnerorganisatie ondernemend. Jarenlang geld ontvangen van westerse organisaties om het brood voor opvangcentra te kopen is fijn, maar het kan ook anders. Door een relatief klein bedrag te investeren, bakt deze organisatie nu haar eigen brood. Dit geeft kansarme mensen werkgelegenheid en bovendien zijn de kosten lager. Win-win dus. Zo leidt een initiatiefrijke, ondernemende aanpak ook tot zelfredzaamheid in de organisatie zelf.
Dit voorbeeld uit Moldavië laat zien dat educatie (in allerlei vormen) en inkomstengenerende activiteiten nodig zijn om hulp met een lange termijn effect te verlenen. Zélfs bij noodhulp is het essentieel om daarover na te denken. Natuurlijk hebben mensen, zoals nu in Armenië, acuut onderdak en voedsel nodig. Dit kan door geld vanuit Nederland naar Armenië te sturen. Toch moeten we ook bij noodhulp nadenken hoe we mensen op de langere termijn gaan helpen. Zodat ze niet té afhankelijk worden van onze hulp.
Daarbij moeten we niet vanuit de ander denken, zoals Siebrand Wierda voorstelt, maar mét de ander denken. Tegelijk is het ook niet zoals Jaap van der Spek zegt: er komt een vraag en je geeft antwoord op precies die hulpvraag. Ik denk dat veel mensen in Oost-Europa dan nog jarenlang maandelijks een voedselpakket en zakken tweedehands kleding uit Nederland krijgen. Er is écht partnerschap nodig met plaatselijke organisaties en kerken die de situatie van het land, de regio en de ontvangers goed kennen. Daarom werkt Kom over en help alleen met lokale christelijke partners. Zij kennen de situatie en kunnen inschatten welke hulp nodig is.
Goede hulp kenmerkt zich juist doordat mensen níet meer hun hand hoeven op te houden. Omdat ze hulp krijgen aangereikt waarmee ze zelf aan de slag kunnen om zoveel mogelijk in het eigen levensonderhoud te voorzien. Die hulp is gericht op vandaag én morgen en draagt bij aan een menswaardig bestaan! De Bijbel wijst ons ook die weg. Het valt me op dat als er in de Bijbel sprake is van hulp, degene die geholpen wordt vaak zelf ingeschakeld wordt. Elisa geeft de arme weduwe een opdracht: ga naar huis en vraag al je buren om zo veel mogelijk lege potten en kruiken. Vervolgens moest ze zelf de kruiken en potten volgieten met de olie die ze uit Gods hand ontving! De Heere had een enorme kruik met olie voor haar deur kunnen plaatsen, maar schakelde de weduwe in… De blinde man in Johannes 9 moest zich wassen in de vijver van Siloam. Hij ging erheen, waste zich en toen hij terugkwam kon hij zien. Hij werd door Jezus aangezet tot actie. Zonder dat had Hij hem toch ook kunnen genezen?!
Mensen inschakelen, aanzetten tot actie, zo willen wij hulp verlenen. Jarenlang afhankelijk zijn anderen is niet positief en constructief. Het kan mensen lui, kritisch, maar vooral té afhankelijk maken. Daarom: goede hulp versterkt zelfredzaamheid, heeft hart voor de nood van vandaag en oog voor de kansen van morgen. En ja, dat proces is ingewikkeld genoeg!
Gerben Heldoorn
Directeur Kom over en help
Volg ons
Bankgegevens
IBAN NL42 RABO 0161004555
